UM CANTO AO MEU CONGO (Edição bilingue - Português /Kikongo

LANÇAMENTO NACIONAL NO DIA 01 DE NOVEMBRO DE 1919 EM LUANDA 
E NO DIA 08 DE JANEIRO, DIA NACIONAL DA CULTURA, EM MBANZA KONGO, CAPITAL DO ANTIGO REINO DO KONGO, EM CERIMÓNIA PROVINCIAL.

A SENHORA QUE FALAVA COM SANTO ANTÓNIO

Eu, Kimpa Vita a condenada, vou falar, meu coração abrir

Ouço as vozes no pátio, plenas de ódio, tanto as dos meus

Quanto a do estranho que chegou pelo mar e se consentir

Entrar no nosso Rio Maior. Soam a grasnar de corvos ateus

Grasnam no topo das árvores, um grasnar surdo incessante,

Ao desafiarem medos que não sofro, sei e sinto-me revestida

Da verdade de manto áureo e quando a noite desce possante

Sobre o Mundo, envolve-me a sua sombra baça e desabrida

Trevas que se movimentam no mal e no pecado, transfigurados

Na coroa e vestes do Cristo Rei que fingem recitar, sem revolta

Infelizes, sob estas vestes serviçais do comércio,  aprimorados,

Ao tráfico da venda de almas tranquilas que partem sem volta

Almas que falam em meus sonhos, de mares plenos de monstros

Ou ainda da pilhagem do ouro e prata inúteis, mas que lhes valha.

E de fendas onde naves que as carregam se perdem, sem choros

Tanto sangue mártir, sacrificados que à garganta se pôs a navalha

Serei morta por ascender e com Cristo falar, do fundo do coração

Vozes em repique, tal os sinos a badalar da torre cerca da igreja,

Ter medo delas porquê? Não posso temer, implorar a confissão

De um pecado que é deles. Que fazer , pois que então assim seja.

Meu, é o espírito da mbemba que escapa livre pela pequena fenda

Deste mísera prisão. Meu é o uivar do desespero que não esfuma

Desespero do povo que os reis atraiçoam, subjugados, sem emenda

Não nos burlemos, oiçam, Mbemba kuzungana, tululu kiandi mfuma!     

  MPELO WAKANGALA  KONDO KWAZOLA

 

 

  

Ah Kongo dya mvu ya mvu, mu wutukanga ovana batunda .

Muna ngangu a meso, vana vakwilu dya nzadya, o Diogo Cão wamona ye wa visa.

Enzitusu aku yi kuwinta muna nzadya maza makondwa ensuka ye ma lulendo.

Muna kanga muna ngeye yakuna yalala, mbosi ka tomboka yowonga.

 

 

Ah, kongo ngeye wamona engutuka ya m’pelo ona  wayikitula kimpumbulu.

Muna lutumu lwa Nimi a Nkanga wa vweza on’toto wanzolwa.

Mpasi kalomba kuna kwa papa enzengelo a kibundu kya ntangwa yayina.

Kya tulwa kwa nzenza za tuka kwa mbu, zina za toma kutengola emenga.

Luzeye, Nsaku Ne vunda, m’pelo atunda, wayenda muna caravela,

 kuna Brasil bonso Mvuala ya ludi/ kyeleka ya n’kongo.Ndwakilu yakala ya mpasi muna nata ensangu za vimpi.

Kwa ndyona wa nuvang’ e mim’pelo mya mputuki o muzunga,

 ana bakondwa o ma vimpi.

Ntangu zankaka kondwa kwa makani, kondwa kwa kyememe

kya sisa ensi aku ya mbote, ya nkuni, mavungu ye fuka,

yo kembesa akulu aku. Wa yenda mu sadila papa ye n’tinu

mya Mputu muna kazu kyaku kya sia emfoko muna kinkita

 

 kya wana wantu bafwani kyaku; kebena mpe zi ntudi ko.

O kalunga watumbuka yo vananga wonga, wazala ye yisimbi              

ye yinzambi-nzambi. Wanata muna nsi za nda ye za nkwamusu,

ikuna akongo bafwididinge/ bafwilanga ye nkuba, zembekwa,

babangikwanga mu ntyakilu za mpila mu mpila. Bavatumunga

nsi zawantu an’kaka momo, mpe bafwididinge  yo bangikwa.

 

 

 

Tuka Brasil wanatuka te ku Europa ye wakomwa

mu boloko kwa Pilato (mapilatu) Wa bangikwa kansi

watatamana kaka mu n’kanda Nzambi  ye kuluzu dya mpuluzu.

Kwa yoya ko.

Nzila va mwelo anzo kaka yisukilanga. Kondwa kwa mvutu za mbi.

Mvula tatu wanatwa kuna Roma, wafwa lufwa lwa mpasi.

 

Osinga kala ye  luzolo lwa vutuka kuna nsi a kivwila,

nsi a nsambu yina wa wutukila. Kansi ensukulu ke ndozi ko,

e kyememe vo kya kitinu.

Mbemba kazungana, vundilu kyandi mfuma,

ditekele moneka muna kadilu kyaku.

Kondwa kwa teka zaya, watambudila enzyetelo.

 

Wabakama kwa mabamba ngolo ma Holândio, ye ba yiya

e min’kayilu wa nata kwa papa, wa bangikwa  kwa m’fundisi

mya Espanha, dyasadidila muna ngindu ye wasikalala mu lwaka,

kondwa  kwa teka fila n’samu. Ntumwa ya Nimi a Nkanga

muna tumamena mana kasikidisa.

 

Kemavangama ko, Nzambi wamona  e mpasi zaku,

yandi wazola kubokela  kuna kena. Kana yi lusadisu

lwa papa e mwuki myandi keba lenda kuvuluza ko.

Diasadila kaka muna zitiswa yo zyama muna luzitu.

Wau yin’samunu a lusansu lwaku, yo nzimbwa a nzyetelo

aku kuna Roma 

                          

 Wa tomboka kuzulu ye lusakumunu lwa Paulo V,

landila nene wasalu kyaku. Wakitulwa máma kya matadi

ma ntalu ma ndombe, bonso ngeye,  kya telamesua muna nzo

a sambu ibokelelwanga e nkumbu ya Santa Maria Maior.

mu fwani kya nene wa n’tinu’ aku. Wunu ntumwa a nene a nzitusu,

wabaka e nkumbu ya luzitu, m’pelo a n’zolwa akongo.

@ Fragata de Morais e Editora das Letras